Lokalna Strategia Rozwoju (LSR) to narzędzie, które pozwala społecznościom lokalnym decydować o kierunkach rozwoju na poziomie lokalnym w ramach inicjatywy LEADER, będącej częścią Polityki Spójności Wspólnej Polityki Rolnej. Kluczowym elementem wdrażania LSR jest proces wyboru i oceny operacji (projektów), które składają wnioskodawcy oraz Lokalne Grupy Działania (LGD). Procedury te mają na celu zapewnienie, że wybierane projekty są zgodne z celami strategii, przynoszą korzyści lokalnej społeczności i spełniają określone kryteria formalne oraz merytoryczne.
1. Proces składania wniosków
Pierwszym krokiem w procesie wyboru operacji jest ogłoszenie przez LGD naboru wniosków. Nabory są organizowane w oparciu o zapisy LSR oraz dostępność środków finansowych. W ramach ogłoszenia wnioskodawcy uzyskują informacje dotyczące:
- celów i zakresu operacji kwalifikujących się do wsparcia,
- kryteriów oceny i wyboru projektów,
- wymaganych dokumentów i załączników,
- terminów składania wniosków oraz procedur ich dostarczania.
Wnioskodawcami mogą być lokalni mieszkańcy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy oraz jednostki samorządu terytorialnego. Ważnym elementem jest również wsparcie doradcze oferowane przez LGD, które pomaga wnioskodawcom w przygotowaniu dokumentacji aplikacyjnej.
2. Ocena formalna wniosku
Po złożeniu wniosku o dofinansowanie operacja jest oceniana pod względem formalnym. Na tym etapie sprawdza się:
- zgodność wniosku z wymogami LSR oraz Rrogramów
- kompletność i prawidłowość dokumentacji,
- kwalifikowalność wnioskodawcy,
- zgodność operacji z regulaminem naboru.
Ocena formalna ma na celu wyeliminowanie wniosków, które nie spełniają minimalnych wymagań proceduralnych. Wnioskodawcy, których wnioski zostaną odrzucone na tym etapie, mogą uzupełnić dokumenty lub poprawić wniosek, o ile regulamin naboru to przewiduje.
3. Ocena merytoryczna wniosku
Następnie przechodzi się do oceny merytorycznej, która jest kluczowym elementem procedury wyboru operacji. Rada LGD która składa się z przedstawicieli różnych grup interesu w społeczności lokalnej, dokonuje weryfikacji merytorycznej wniosku.
Kryteria oceny merytorycznej mogą obejmować:
- zgodność operacji z celami LSR,
- poziom innowacyjności projektu,
- wpływ operacji na rozwój lokalnej społeczności,
- zrównoważoność projektu oraz jego trwałość,
- zaangażowanie lokalnych zasobów (np. partnerstwo lokalne, lokalne surowce),
- wpływ na rozwój gospodarczy i tworzenie miejsc pracy.
Każdy projekt jest oceniany na podstawie punktacji przypisanej do poszczególnych kryteriów. Operacje, które uzyskają najwyższą liczbę punktów, mają największe szanse na uzyskanie dofinansowania.
4. Wybór projektów i decyzja o przyznaniu dofinansowania
Po zakończeniu procesu oceny, LGD tworzy listę rankingową operacji. Na jej podstawie Rada LGD podejmuje decyzje o wyborze projektów do realizacji. Lista rankingowa jest publikowana, a wnioskodawcy są informowani o wynikach.
Operacje, które uzyskają najwyższe noty, zostają zatwierdzone do realizacji, a wnioskodawcy podpisują umowy o dofinansowanie. W przypadku projektów, które nie uzyskały dofinansowania, możliwe jest odwołanie się od decyzji w określonym terminie zgodnie z procedurami przewidzianymi przez LGD.
5. Monitoring i ewaluacja realizacji projektów
Wdrażanie operacji nie kończy się na przyznaniu dofinansowania. LGD ma obowiązek monitorować postępy realizacji projektów, sprawdzając, czy są one zgodne z umową i w założonym harmonogramie. Beneficjenci muszą regularnie składać sprawozdania z postępu realizacji operacji oraz przedkładać dokumentację potwierdzającą poniesione wydatki.
Po zakończeniu operacji dokonywana jest ocena końcowa, która sprawdza, czy cele operacji zostały zrealizowane oraz czy operacja przyniosła zakładane rezultaty. Jest to również moment na ocenę wpływu projektu na rozwój lokalnej społeczności.
Wnioski
Procedury wyboru i oceny operacji są kluczowym elementem skutecznego wdrażania Lokalnej Strategii Rozwoju. Proces ten jest wieloetapowy i wymaga zarówno precyzyjnego planowania, jak i rzetelnej oceny formalnej i merytorycznej wniosków. Właściwa selekcja projektów oraz monitorowanie ich realizacji przyczyniają się do trwałego rozwoju obszarów wiejskich, wspierając lokalne społeczności.
